derin hakikatler: Nasıl resmedeceğiz ilk Türkleri

Salı, Aralık 20, 2022

Nasıl resmedeceğiz ilk Türkleri

Birkaç kez yazmış olabilirim, Karaoğlan kitabımda da ararmış-taramış yazmıştım. Türk mitolojisiyle ilgili görsel anlamda bir kaynak sorunu var, İttihat Terakki ile birlikte milliyetçilik ve Orta Asya orijini fikri yükselince... sahiden bir kaynak arıyoruz, ilk Türkler nasıldı, nasıl giyinirdi, kimlere benzerdi filan...

Ortada görsel bir referans olmayınca o hayali nasıl resmedeceğimiz, nasıl tahayyül edeceğimiz de bir sorun olarak kucağımıza düşüyor. Bu meseleyi epey araştırmıştım, kitabın tekrarına düşmeyeyim...

Fransız dergi ve kitapları, gravürleri bize kaynak oldular diyerek geçelim.

Biri bir şey çizince, ardından gelenler de onu taklit ve tekrar ederek o görsel aurayı sürdürüyorlar. Doğru ve yanlış olup olmamasından çok, o auranın ve modelin kabul görerek yaygınlaşması önemli... Ercümend Kalmuk'un çocuk dergilerinde çizdiği Türk tipleri sonraları tekrar ediyor örneğin... O bakımdan öncü nitelikteler...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

Güzelleme

Mizah, hayatın gözü, bütün resimlerin en renklisi. Hayatın dili, bütün seslerin en dayanıklısı. Kahkahanın patronu, özeti gözyaşının. Yasak edilenin hikâyesi. Şehre inmiş Timur fili. Abazan hayıflanmalar. Mizah, resmiyetten çalınmış anlar. Yarası kendisi. Kanadıkça güldürür, kanı muhtevası; kabuk bağlasa tükenecek. Mizah yaşadığı yere benzer. Eşekle sevişir. Hacivata kafa atar; kapıdan döner, bacadan girer icabında. En kibarı sessizce gaz çıkartır, efendinin önünde saygıyla eğilirken. Hayk Mammer, Cilalı İbo, Adanalı Tayfur, Turist Ömer hep açlığa mahkûm. Acısı bilinçaltı. Mizah memlekettir, yaşadığı yere benzer.

link

Münir Özkul, Rindlerin Sahnesinde Kelebek Çırpınışı

Seyrüsefer Defteri

++ Le Cercle Rouge (1970) kaçıncı kez seyredişim, heyecanla kötü adamlar ölüyor diye üzülerek, kahrolası sansür (29 Aralık).++ İchimei (2010) güzel hikaye ama uzatıldığı aşikar olan, nereye varacağını hemen anladığın filmlerden, Ronin hikayesi (28 Aralık).++ Penguen Sea1 Ep.7 ve 8'i seyrettim (19 Kasım).++ Karşılaşmalar Sez1 Ep.5, 6 ve7'yi seyrettim (18 Kasım).++ Gladiator II (2024) fazla abartılmış, evet eli yüzü düzgün bir serüven filmi ama defoları da var, yanlış tercihler şu bu (17 Kasım).++ Lidia Poét Sea2 Ep1 ve 2'yi seyrettim (16 Kasım).++ The Buckingham Murders (2023) Hint işi polisiye diye seyrettim, hattını düzgün kuramamış, ürkek ama cesurmuş gibi davranan filmlerden (15 Kasım).++ Penguen Sea1 Ep.5 ve 6'yı seyrettim (12 Kasım).++ Gibi Sez4 Ep3 ve 4'ü seyrettim (2 Kasım).++ Transformers One (2024) beklediğimden iyi çıktı diyelim, en azından serinin ortalamasını tutturmuş bir animasyon çıkartmışlar (1 Kasım).++ Penguen Sea1 Ep.3 ve 4'ü seyrettim (31 Ekim).++ Boiling Point (2021) iyi film, mekanın sıkışıklığı, huzursuz edici karanlığı, sıkıntısı vs ilham verici (30 Ekim).++ Karşılaşmalar Sez1 Ep.1, 2, 3 ve 4'ü seyrettim (29 Ekim).++ Place of Bones (2023) yeni nesil westernlerden, akıllı ve düşük maliyetli (22 Ekim).++ Gibi Sez4 Ep1 ve 2'yi seyrettim (21 Ekim).++ Erşan Kuneri Sez2 Ep.7 ve 8'i seyrettim (20 Ekim).++ Loups-Garous (2024) Fransız gişe komedisi, vasat altı, seyret unut kategorisinden (19 Ekim).++ Salem's Lot (2024) son yarım saat temposu iyiydi, gerisi hayal kırıklığı ve yaralanmış bir nostaljiyle konuşulabilir (18 Ekim).++ Erşan Kuneri Sez2 Ep.5 ve 6'yı seyrettim (17 Ekim).++ Faustine Et Le Bel ete (1972) cinselliğin ödül ve ceza, aşkın hayal ve nafile olduğunu anlatan 70'li yıllar filmlerinden, ilginç ve "sıkıcı" (16 Ekim).++ Penguen Sea1 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (15 Ekim).++ Erşan Kuneri Sez2 Ep.3 ve 4'ü seyrettim (14 Ekim).++ Beetlejuice Beetlejuice (2024) çok hikayeli iş olmuş, bir yanda nostalji, bir yanda yaşlanan oyuncular, ne ki Beterböcek az dakikada mizahının ne kadar "farklı" olduğunu göstermemiş değil (13 Ekim).++ Erşan Kuneri Sez2 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (12 Ekim).++ The Wolf of Snow Hollow (2020) yakın zamanlarda seyrettiğim en kötü filmlerden biri, şaşırarak izledim, çok güzel değilmiş gibi yapıyor (11 Ekim).++ Gibi Sez3 Ep.9 ve 10'u seyrettim (10 Ekim).++ Dont Move (2024) Sam Raimi filan diye başladım, var bi şey, olacak bi şey derken vasatı aşamadı (9 Ekim).++ Speak No Evil (2024) yeniden çevrim, iyi oyunculuk var, sinema insanın karanlık yüzünü anlatmayı seviyor, böyle sert bir film, finali ve gidişatı, taviz, itaat, orta sınıf kuralcılığı tartışılmıştır (8 Ekim).++ Gibi Sez3 Ep.7 ve 8'i seyrettim (7 Ekim).++Senaryo kampı (1-6 Ekim).++ Wolfs (2024) akıllı ve eğlencelik, onlar olmasa seyredilir miydi, bu senaryo mutlaka büyüklere giderdi (3o Eylül).++ Tam Bir Centilmen (2024) hikayeden çok sahnelerle oyuncu enerjisiyle yürüyen, ardışıklık ve tahkiyeyle ilgilenmeyen işlerden bir yenisi (29 Eylül).++ Rebel Ridge (2024) akışı ölçülü, aksiyon türü içinde edebi ve derinlikli hatta, diğer yandan final sekansı daha iyi olabilmeliymiş (28 Eylül).++ The Perfect Couple Sea1 Ep.5 ve 6'yı seyrettim (27 Eylül).++ Deadpool Wolverine (2024) Deadpool gevezeliği Wolverine'in mizahını yenmiş, akıllı espriler var (26 Eylül).++ The Perfect Couple Sea1 Ep.3 ve 4'ü seyrettim (25 Eylül).++ A Family Affair (2024) Hikaye seyrini başka türlü kurmaları gerekiyormuş, odağı dağıtmışlar (24 Eylül).++ The Perfect Couple Sea1 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (23 Eylül).++ Anunnakiler (2024) ardışıklık dahi kuramamışlar (22 Eylül).++ Gyeongseong creature Sea1 Ep3 ve 4'ü seyrettim (20 Eylül).++ Senaryo kampı (14-19 Eylül).++ Arap Kadri (2024) patetik olmuş ne yazık ki (13 Eylül).++ Hellboy: The Crooked Man (2024) yetmişlerde çekilmiş deseler inandırır, o derece arkaik olmuş, o tatlı Hellboy ironisi filan hak getire ayrıca, üzücü (8 Eylül).++ Those About to Die Sea1 Ep3 ve 4’ü seyrettim (7 Eylül).++Gyeongseong creature Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (2 Eylül).++ La Extorsion (2023) malzemesi var, Holivut'un daha iyisini çıkarırım iştahı duyacağı işlerden (1 Eylül).++ Boneyard (2024) Bu kadar çok olay ve karakterden dizi çıkarmış, bu haliyle doksan dakkada garip bir şey çıkmış (31 Ağustos).++ Las hermanas fantásticas (2024) potansiyelli hikayeymiş, oyuncular ilginç filan ama gerilimi olmamış (30 Ağustos).++ The Frog Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (29 Ağustos).++ SuperSex Sea1 Ep3 ve 4'ü seyrettim (28 Ağustos).++ Gibi Sez3 Ep.5 ve 6'yı seyrettim (25 Ağustos).++ The Union (2024) kahramanı maceraya çağıran gerekçe o kadar anlamsız ki, langır langur devam ediyor sonra (24 Ağustos).++ Those About to Die Sea1 Ep1 ve 2’yi seyrettim (15 Ağustos).++ Gibi Sez3 Ep3 ve 4'ü seyrettim (14 Ağustos).++ SuperSex Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (12 Ağustos).++ Senaryo kampı (5-11 Ağustos).++ Gibi Sez3 Ep1 ve 2'yi seyrettim (4 Ağustos).++ The Last Stop In Yuma County (2023) kimse sağ kalmaz aksiyon ve gerilimi, iddiasını karşılıyor (3 Ağustos).++ Erdal ile Ece (2024) iyicil bir evlilik komedisi olmuş (2 Ağustos).++ Seni Bulacağım Oğlum (2021) oyuncu enerjisi var ama groteske yükleniyor ve çok tekrara düşüyor film (1 Ağustos).++Mou gaan dou (2002) potansiyelli, çok olaylı, karakterlere süre vermemiş derinleşmeleri için ama ilginç film (30 Temmuz).++ Twisters (2024) fırtınayı nasıl çekmişler diye izliyorsunuz, gerisi klişe zaten (29 Temmuz).++ The Decameron S2a2 Ep1 ve 2'yi seyrettim, güzelim hikayeleri bu hale getirenlere ahım var (28 Temmuz).++ Senaryo Kampı (21-28 Temmuz).++ Var Bunlar Sez2 Blm 11, 12 ve 13'ü seyrettim (20 Temmuz).++ The Deep End of the Ocean (1989) ilginç bir hikayesi var, o izlettiriyor, sonra derinleşemiyor (19 Temmuz).++ Die Nibelungen Kriemhilds Revenge (1924) Fritz Lang filmlerine devam, ilki kadar ilginç değil, ama sahne kurma mahareti ve devamlılığı devrinin çok çok ilerisinde (18 Temmuz).++ Die Nibelungen Siegfried (1924) devrinin iddialı filmlerinden, kılıçbaz türünün öncülerinden, kimi sahneler cidden başarılı (17 Temmuz).++ Var Bunlar Sez1 Blm 6, 7, 8, 9 ve 10'u seyrettim (16 Temmuz).++ Day Of The Outlaw (1959) son yarım saati dış mekan, bütün hikaye iç mekanda raconla ve vızvızla geçiyor, kış koşullarında kanunsuzlar diyarı(15 Temmuz).++ A Trip to the Moon (1902) filmi bilmekle birlikte seyretmemiştim, restore edilmiş versiyonu çok güzelmiş, mizahı abartısı şahaneymiş (13 Temmuz).++ Var Bunlar Sez2 Blm 1, 2, 3, 4 ve 5'i seyrettim (12 Temmuz).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm 13 ve 14'ü seyrettim (9 Temmuz).++ Var Bunlar Sez1 Blm 11, 12 ve 13'ü seyrettim (7 Temmuz).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm 11 ve 12'yi seyrettim (6 Temmuz).++ Var Bunlar Sez1 Blm 6, 7, 8, 9 ve 10'u seyrettim (4 Temmuz).++ Sleeping Dogs (2024) polisiye aurası gayet yerinde, finali çok belli ediyor ve finalde çözülüşü sağlayan ayrıntı saçma (3 Temmuz).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm 9 ve 10'u seyrettim (1 Temmuz).++ Var Bunlar Sez1 Blm 1, 2, 3, 4 ve 5'i seyrettim (31 Haziran).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm 7 ve 8'i seyrettim (30 Haziran).++ Senaryo kampı (22-29 Haziran).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm5 ve 6'yı seyrettim (21 Haziran).++ Lohusa (2024) iyicil, kadın hikayesi olarak gayet başarılı, sınırlarını bilen bir film (20 Haziran).++ Yaşam Koçu (2024) tipik bir Doğu "skeci" olmuş (19 Haziran) ++Rimembeo: Adeul-ui Jeonjaeng Sea1 Ep3 ve 4'ü seyrettim (18 Haziran).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm3 ve 4'ü seyrettim (17 Haziran).++ Tut Sözünü (2015) fikren bir holivut senaryosu aslında, potansiyeli varmış, başka türlü olabilirmiş, oyuncu enerjisiyle yürümüş (16 Haziran).++ Rimembeo: Adeul-ui Jeonjaeng Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (15 Haziran).++ Taş Kağıt Makas Sez1 Blm.1 ve 2'yi seyrettim (14 Haziran).++ Dom Zly (2009) başarılı bir kara film, polisiyesi, yerelliği, sıkışmışlığı gayet güçlü (13 Haziran).++ Hitman (2024) ilginç bir fikri var, o fikre yaklaştığında ilginçleşiyor, gel gör ki çok geveze ve şaşkın bir seyri var (9 Haziran).++ Mutluyuz (2023) garip bir Netflix kıvamı var, American mainstream komedisi gibi (8 Haziran) ++ Baby Reindeer Sea1 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (7 Haziran).++ Wil (2o23) bir malzemesi var ama bir türlü ilerletemiyor, hikaye değil sahne anlatıyor (3 Haziran).++ Unfrosted (2023) patetik aslında, bu denli zeki bir yıldızın böyle bir "film" üretmesi insana dokunuyor, mesele vasatlık değil, kendisinin buna inanması (1 Haziran).++ War Pony (2022) "bağımsız" film ve hikayelerden, gevşekliğini sevdim (31 Mayıs).++ Kolory zla Czerwien (2024) bir fikri var ama onu büyütemiyor, Netflix filmi olup çıkıyor (30 Mayıs).++ The Last Rifleman (2023) iyicil bir yaşlı adam filmi, oyunculuk seyrediyorsun, senaryosu sürprizsiz (29 Mayıs).++ Asteroid City (2023) renk ve ışık şahane, sahne istifi göz alıcı, teatralliği izletebiliyor, bir defa herkes orada, Holivut oynamak için sıraya girmiş, hasılı, tatlı diyaloglarıyla güzel ve "sıkıcı" bir Wes Anderson filmi daha (28 Mayıs).++ Der Fuchs (2022) savaş ortamında bir tilkiyle arkadaş olan bir askerin hikayesi, insancıllığı ve savaşa olan mesafesi tamam ama bana daha başka bir geçmiş arızası kurulmalıymış gibi geldi (27 Mayıs).++ The Dissident (2020) Cemal Kaşıkçı belgeseli, polisiye kısmı nedeniyle seyrettim, geneli American size mainstream gazetecilik işi (26 Mayıs).++ Furiosa: a Mad Max Saga (2024) Tuna ile gittik, beklentimin altında kaldı (25 Mayıs).++ Io Capitano (2023) iyicil bir mülteci hikayesi, dokunaklı, bazen belgesel gibi (22 Mayıs).++ El Correo (2024) tempolu ve enerjik ama mesaj kaygısı filmi aşağıya çekmiş, ders verme arzusu gerilimi düşürmüş (21 Mayıs).++ Dracula müzikaline D. ile gittik, zor iş, bazen çok çeviri, ve vasat altı duruyor ama Dracula ve kızlarının performansı takdire şayan (20 Mayıs).++ Liebes Kind Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (19 Mayıs).++ Kingdom of the planet of the Apes (2024) Tuna ile gittik, serinin genel ortalamasının gerisinde, senaryo dağılmış bir yerden sonra (18 Mayıs).++ Senaryo kampı (17-28 Mayıs).++ Geçen Yaz (2021) güzel bir yaz filmi olmuş, bizim dizi dünyamızda pek olmayan bir mesafesi var (16 Mayıs).++ Dogville oyununa D. ile gittik, şu ara Ankara'daki en iyi oyun olabilir, tempolu, yeni ve iddialı bir sesi var (15 Mayıs).++ Bodkin Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (12 Mayıs).++ Treason Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (7 Mayıs)..++ Beckham Ep3 ve 4'ü seyrettim (6 Mayıs).++ The Fall Guy (2024) Tuna ile gittik, ilk yarısı türün tüm iddiasını ve eğlencesini taşıyordu (5 Mayıs).++ 3 Body Problem Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (4 Mayıs).++ Tuna ile Beckham Ep1 ve 2'yi seyrettim (3 Mayıs).++ Argylle (2024) senaryo eğlenceli, komedi avantür tür olarak oyuncu enerjisi ve inandırıcılığı istiyor, oradan kaybetmiş (2 Mayıs).++ Fallout Sea1 Ep 7 ve 8'i seyrettim (30 Nisan).++ Senaryo Kampı (27-29 Nisan).++ Fallout Sea1 Ep 5 ve 6'yı seyrettim (26 Nisan).++ D. ile Zengin Mutfağı oyununa gittik (25 Nisan).++ Jaebeoljib Maknaeadeul Sea1 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (24 Nisan).++ Bên trong vo kén vàngi (2023) insan bu kadar zaman harcayınca bazı sahnelerden özel anlamlar ve güzellikler çıkarabiliyor (23 Nisan).++ Fallout Sea1 Ep 3 ve 4'ü seyrettim (22 Nisan).++ Tuna ile Civil War filmine gittik (21 Nisan).++ Crime Scene Berlin: Nightlife Killer (2024) çok da enteresan olmayan, kolay çözülen-yakalanan bir seri katil hikayesini güzel anlatmışlar, çerez nasıl yapılır, 101 dersi örneği (20 Nisan).++ Düğüm Sea1 Ep.1, 2, 3 ve 4'ü seyrettim (19 Nisan).++ Fallout Sea1 Ep 1 ve 2y'i seyrettim (18 Nisan).++ Bap Jal Sajuneun Yeppeun Nuna Sea1 Ep1 ve 2'yi seyrettim (14 Nisan).++ Guranmezon Tokyo Sea1 ve 2'yi seyrettim (13 Nisan).++ Ripley Sea1 Ep.1 ve 2'yi seyrettim (12 Nisan).++

Grafik Roman Nedir?

Şöyle anlatayım, Batman grafik roman olamaz örneğin. Ayrıksı bir serüven yaşayabilir ama o, her şeyi başaran bir kahramandır, biz esasen onu muktedirliğini izleriz. Başka bir örnek, çok da severim, Ken Parker edebiyat okurundan büyük ilgi görür, çizgi roman okurunun alışık olmadığı serüvenler yaşar ama o da grafik roman değildir. Orada ayrıksı ve marjinal duran esasen yan hikâyedir, ya bir yan karakter ya da kahramanın dahil olduğu, ikincil kaldığı mesele ilginçtir. Grafik roman, bir seriyal değildir, endüstriyel kodları, muktedir bir kahramanı ve klişe bir düalizmi yoktur. Yazarı çizeri o kitabı kendi imkânlarıyla yayınlıyor diye, küçük bir yayınevi çıkarıyor veya tek albümde bitiyor diye bir kitap grafik roman olamaz. Çoksatar kitap olmak, bir mantığı gerektirir, içeriği ta baştan belirler, satar ya da satmaz o ayrı bir şey. Grafik romanlar bu bakımdan bir tepkidir ve zaten o refleks, edebi bir dilin taşıyıcısı olmayı gerektirir.