Retorik soru

Nahit Sırrı'nın 1933 tarihli Roman ve Hikâye, Hakkında Bir Kalem Denemesi [Varlık Neşriyatı] isimli bir kitabı var, tahminen söylüyorum, kimi makalelerini biraraya getirmiş sanki. Dönemi için olabilir ama bugün için pek yeni durmuyor yazdıkları. Zaten Örik'in bir farklılığı varsa, o farklılık dili kullanma biçimidir, eğer ortada bir hikâye-takip edilebilecek bir karakter ve entrika yoksa, ancak o dili takip edebiliyorsunuz demek istiyorum. Bu da öyle bir metin. Fransızca düşünen, eski ve yeni dile hakim olduğunu göstermek isteyen bir melezlik okuyorsunuz.

İlgi çekici bölümler yok değil elbette, bir tanesini paylaşacağım.

Şöyle yazmış: "Roman, hikâye ve piyes yazan kimse Allah'la rekabete girişen, bunda bâzan da muvaffak (başarılı) olan bir fanidir (ölümlüdür). Allah'ın halkettiği (yoktan var ettiği) hayat, her vak'ası başka bir vak'aya karışan bir umman (okyanus) iken, onun [yazarın] her eserinde söyleyeceği şeyleri tamamen bitirmesi nasıl mümkün olur ve neden istenir?" 

Okurun muğlaklıktan ve belirli bir final okuyamadığında duyduğu rahatsızlığı diline dolamış, alıntıyı o sebeple seçtim. Okur, "başı sonu belli" metinler okumak ister, onu düşündüren ve yoruma zorlayan belirsizliklerden hoşlanmaz ya, Nahit Sırrı onu "konuşuyor"...

Okurla mı tartışıyor, kendi kendine mi sayıklıyor, mecazen söylüyorum bunları, belli değil. Çünkü retorik soru ve cevabı belli... Okur çoğunluğu bunu sevmiyor ve sevmeyecek, bitti.