Eskiden mizah dergilerimizin bir alışkanlığı vardı, yılın son sayısının kapağını hemen her yıl tekrarlanan bir espriye ayırırlardı: geçen yılı temsil eden yaşlı dedeyle çocuk yeni yılı karşılaştırır, fıkra tadında vecizeler kullanırlardı. Esprideki amaç geçip giden yıla kahırlanmaktı, yaşanan yıl iyi geçmemişti, görünen o ki gelen yıl da iyi geçmeyecekti. Haklıydılar, abartıyorlardı, muhafazakarcaydı, şuydu buydu o kısma hiç girmeyeceğim.
Dünya tarihi açısından ilginç bir döneme, büyük savaş öncesine gidip, Akbaba'dan kapaklar paylaşacağım. İlk kapak, 1936 yılı sonundan. Savaşı temsil eden karikatür klişesi, çocuk 1937'yi üstü silah dolu sofraya çağırıyor. Dünya, o yılları savaş beklentisiyle, diplomasinin biteyazdığı bir ruh haliyle geçiriyordu.
Bir önceki yıl korkuyla sofraya bakan çocuk artık yaşlanmış mı demeli, yok değil, yaşlı dede, "tarihi" temsil ediyor bu kez ve gelecek olan yılın tarihini kanla kılıçla yazıyor. 1937 sonundayız.
1939 sonunda, savaşın ortasındayız. Bir melek gibi çizilen 1940, yeni yılı karşılıyor. Dünya karikatürü, o yıllarda, uçaklardan, füzelerden, bombalardan yıldızları ve gökyüzünü göremiyoruz esprileri yapıyordu. O bahsin bir parçası.
Dünya milletleri 1940 yılını defnetmişler, hepsi yorgun ve öfkeliler. Gelen gideni aratır anlamında söylenen o ünlü dizeler karikatüre eklenmiş: "Ne kendi eyledi rahat, ne halka verdi huzur / Yıkıldı gitti cihandan, dayansın ehli kubûr". Biz çok çektik, şimdi kabirde onu karşılayanlar çeksin /düşünsün anlamında bir espri...
1943 sonudnayız, bombanın üzerinde 1944'ü temsilen Şeytan var... Şevki çizmiş. Tipik Akbaba kapaklarından demek gerekiyor, sadece bu değil hepsine dikkatle bakarsanız apolitik ve antipolitik bir hava var. Nazilerle uğraşılmıyor örneğin, taraf olmak istemiyorlar.
Sevdiğim bir kapak. Dünya, yılları kurşuna diziyor, "Varan yedi" denmiş...1945 de diğerleri gibi ölecek, eli kolu, gözü bağlı. Katil olan dünya, yılları ve tarihi harcıyor.
1945'teyiz savaş bitmiş, Naziler yenilmiş, Türkiye'nin dış politikasının anti komünistliği belirginleşmiş, içeride solcu avı başlamış. Akbaba, artık gönül rahatlığıyla taraf olabilir. Noel Baba, Komünist Rus ayısı olmuş: "Avrupa'nın damında Noel Baba". Asıl büyük tehlike ve yeni şeytan, komünistler ve Rusya...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder