-->Her şeyden önce bu kitapların çok satmasını, edebiyat uyarlamaları ya da çizgi roman olmalarına bağlamıyorum. Türkiye’de hiçbir medya grubu çıkardığı yayınlara bu denli reklam desteği vermedi, çizgi roman yerine şiir kitapları da yayınlanmış olsalardı satışa ve reklama bağlı olarak şiiri konuşuyor olurduk. Uyarlamaların edebi ve estetik nitelikleri hakkında hiç konuşulmuyor örneğin.
İkinci olarak Türk klasiklerinden çizgi roman uyarlaması yapılabileceğine dair inancım çok düşük. Çünkü söz konusu çok satar edebiyat uyarlamaları, dünya çizgi romanında yeri olmayan son derece vasıfsız ürünler. Senaryolar başarısız, çizgiler ise konuşulmayacak kadar vasat ya da kötü. Bu yüzdendir ki çok ama çok ucuz telifle satılıyorlar. Türkiye’de çizgi kalitesi hem bu düzeyin çok ilerisinde hem de yayınevlerinin bu kadar ucuza dışarıdan almak varken böylesi ticari bir riske girmek istediklerini sanmıyorum. Son yirmi gün içerisinde iki ayrı yayınevi adına bana bu işleri yapabilecek üreticiler ve işin maliyetleri hakkında danışıldı. Şunu söyleyebilirim: üretim süreci hakkında yayıncıların bir bilgisi yok, nitelikle ilgili bir dertleri yok. Sadece ucuz ve çabuk olsun istiyorlar.
Son olarak Türkiye edebiyatından bir uyarlama yapılsa ne güzel olur bir temennim de yok. Çizgi romancılarımızın kendi hikâyelerini anlatmalarını tercih ederim. Ebeveynleri, kimi yayıncıları ya da romancıları değil kendilerini mutlu edecek işleri yapmamalılar. Ha şu var, pek çok genç ve yetenekli çizer, akacak mecra bulamadığı için çizgi roman dışı alanlara kayıyor. Belki bu rüzgâr onlara faydalı olur diye umuyorum. Onlara güvenecek yayıncı çıkarsa elbet...
[Radikal Cumartesinin soruşturmasına verdiğim cevap. Meltem Ürüt imzalı haber, 3.10.2009 tarihinde yayınlandı. Soru şöyleydi:
--> "Dünya edebiyatından uyarlanan çizgi romanlar Türkiye'de hâlâ çok satanlar listelerinde ilk sıralarda. Türk klasiklerinden hangi kitaplar çizgi romana uyarlanmalı sizce? (Birkaç yazar ve roman adı sıralayabilirseniz sevinirim). Neden bu kitapların çizgi roman haline gelmesini tercih edersiniz?"]
4 yorum:
reklam desteğinin etkisi büyüktür şüphesiz; ancak bu uyarlamaların bu kadar satmasının tek sebebi olamaz bana kalırsa. çevremdeki kişilerden örnek vereyim; pek çoğu hamlet'i, frankenstein'ı vs.yi reklamdan görüp "aa negzelmiş" diye koşup almadı; bu kitaplar hakkında bir fikir sahibi olmak için aldı. şimdi denilebilir madem fikir sahibi olunacak, eserin kendisi neden alınmıyor veya açıp wikipedia'da neler yazıyor bunun hakkında diye bakılmıyor şeklinde; buna da eserin kendisinin fazla eski oluşundan dolayı pek çok kişiye sıkıcı gelebileceğini, sözlükten değil de çizgi roman uyarlamasından fikir sahibi olma isteğinin de çizgi romanın daha çekici gelmesini söyleyerek cevaplayabilirim sanırım. üstelik buna uyarlamaların gayet makul fiyatta piyasaya sunulmasının da etkisi büyük.
söz konusu edebiyat uyarlamalarının edebi değerinin düşük olduğu da söylenmiş; bilirkişi değilim ama diğerlerini geçtim, en azından "dava" için edebi değeri düşük demek için ben olsam 3-5 defa düşünürdüm. üstelik yakında suç ve ceza gibi çeşitli dostoyevski uyarlamaları da çıkacak, bunların da o çok satan listesinden düşeceğini pek sanmıyorum. telif-ucuzluk konusunda ise bir bilgim yok ama muhtemelen doğrudur, adam yayınevini hayır işlemek için kurmamıştır sonuçta.
türk edebiyat uyarlaması olsa ne güzel olur gibi bir temennim var benim. yukarıda saydığım sebeplerden dolayı. edebiyatla fazla alakası olmayan, ama yine de önemine dair bilinci bir şekilde edinebilmiş, ne var ki bir aylak adam'ı okuyacak vakti-sabrı-vs.si olmayan bir insan çizgi roman uyarlamasını alıp hiç olmazsa aylak adam neymiş diye bir fikir edinse, bence fena olmazdı.
saygılar
Sanıyorum yazdıklarımı bir parça hızlı okumussunuz...
Dava için edebi değeri düşüktür demiyorum
"söz konusu çok satar edebiyat uyarlamaları, dünya çizgi romanında yeri olmayan son derece vasıfsız ürünler"
diyorum...
uyarlama ve dünya çizgi romanı gibi iki nitelemeye dikkatinizi çekerim...
Başta söylediğiniz reklam meselesi bir parça karışık olmuş ama şunu sorayım:
Söz konusu çizgi roman uyarlamaları dünyanın herhangi bir ülkesinde bizdeki kadar satmış mı acaba?
Biliniyor mu duyulmuş mu mesela?
Veya başka bir boyut: Fransa'nın milyon satan çizgi romanı Türkiye'de üç yılda 300 tane satmış mıdır? Türkiye'de çizgi romanlar kaç adet basılıyor? Çok daha kaliteli çizgi romanlar neden bu kadar satmıyor?
Sizin tercihiniz Aylak Adam imiş. Soruyorum Aylak Adamın çizgi romanı yapılsa -ki böyle bir çizgi roman üretilsin diye telif ödeyecek, bu maliyeti göze alacak yayıncı olduğunu sanmıyorum- biri de bunu okusa ne olacak onu anlamıyorum. Bir roman okudum ve hayatım değişti mi olacak? Aydınlanacak mı bu "okuyacak vakti ve sabrı olmayan" okur arkadaşımız.
Çizgi roman, gerçek sanat olan romanın okunmasını kolaylaştıran bir ulaşım aracı mıdır?
Sevgiler
Bence bu çizgiroman uyarlamaları, filmi çıkan kitaplarla aynı şekilde değerlendirilmeli.Hangimiz okuduğumuz bir kitabın filmi yapıldığında, kendi kafamızda biçimlendirdiğimiz sahneleri, olayların bir de başka bir insanın hayal penceresinden görmek için izleme isteği duymuyoruz ki? Kendi okuduğumuz canlandırdığımıza ek bir görsellikle sevdiğimiz bir kitabı yeniden değerlendirmek, bizim aklımızda kalsın diye iki kere okuduğumuz cümlelere bambaşka bir insanın da aynı değeri verdiğini görmek.Ticari olması bence bunun verdiği hazzın değerini azaltmaz.
Uyarlamalar, tam da sizin yazdığınız nedenlerle üretiliyor ve tüketiliyorlar. Popüler olanın farklı mecralarda yeniden sunulması, ister istemez ticari gerekçelere dayanır.
Haz meselesi karışık, haz alınan ürünün ticari olmaması mümkün değil ama haz, bu meseleyle doğrudan ilgili olmayabilir. Başarısız bir uyarlamadan da haz alabiliriz veya herkesin nitelikli bulduğu bir başka uyarlamadan vs vs...
Bizi sürükleyen arzularımızdır diyen bir Fransız tanırım...
Kolaylıklar
Yorum Gönder