Üslup ve Telif

Bir arkadaşım yukarıdaki resmi gönderip bu imzayı tanıyor musun diye çizerini sormuş. Doğrusu, artık bu işler eskisinden çok daha kolay, google görseller işimizi epey kolaylaştırıyor, eskiden olsa, nasıl cebelleşirdik, ufacık bir bilgi için Paris Kütüphanesine mektup yazmışlığım vardır.  Öte yandan arkadaşıma da anlattım, çizgiyi görür görmez bana tarz olarak birilerini andırdı dedim. Meraklıları da çizginin John Buscema (1927-2002) ve onun da öncüsü olan Raymond’u (1909-1956) andırdığını hemen söyleyeceklerdir.

Alex Raymond’un 19.yüzyıl resimleme geleneğini, serüven edebiyatı kitaplarının resimleyen önemli illüstratörleri üslup olarak izlediğini biliyoruz. Bu işin okulu olmadığı için rağbet gören tarz ister istemez yaygınlaşıyor ve o tarzı yineleyen herkes revaçta oluyor. Medya sahipleri, editörler, reklamverenler, okurlar ve son olarak çizerler bu tarzın yinelenerek yaygınlaşmasını sağlıyorlar. Medya mantığı gereği aktüel düşünüldüğünden Raymond’un öncülleri bir süre sonra hatırlanmıyor bile. Yetmişli yıllarda Raymond tarihçiler dışında unutulmuştu, herkes Buscema’dan söz ediyordu.

Gırgır’da Oğuz Aral gibi çizen yüzlerce çizer vardı, telif olarak karşılığı vardı. Aral önceki on yıllarda da çiziyordu ama bu denli etki yaratmamıştı. Üslup ve çizgi modalarını konuşurken yaygınlaşmayı belirleyen asal etkenin telif olduğunu kolay unutuyoruz. Gırgır, çok sattığı için Aral'ın etkisi de arttı demek istiyorum.

Telif, modaya yöneliyor ister istemez ve moda, aynı çizerin üslubunu sürdüren yüzlerce yeni çizer çıkartıyor…

Bu arada çizgi Roy Krenkel’e (1918-1983) ait.