Cumartesi, Ocak 07, 2023

Çok sıkıcı!

Yıllar oluyor, belki on yılı geçmiş olabilir, bir öğrencim "başıma bi şey gelmeyecekse, Nuri Bilge Ceylan çok sıkıcı" dedi, yüksek lisans öğrencileri arasındaydık, bir tartışma olacak diye bekledim, olmadı, böyle sıkışma anlarında insanlar hemen "bana göre değil" "sevenleri anlayabiliyorum ama [siz de beni anlayın] ben sevmiyorum" savunmasına geçiyorlar. Tartışma böylece sonlanıyor, çünkü "bu da benim zevkim" yanıı dendi mi herkes duruyor. Garip bir pc klişesi bu... 

"Sıkıcı" da bir klişe, zamanın ruhunu taşıdığı için hoşuma gidiyor, "madem sana göre sıkıcı olabilir, başka kim sıkıcı olabilir" diye sormuştum. Öğrenciler "ders kaynayacak" refleksi ve iştahlandığımı anlamanın verdiği garipseme ile bir süre kalakaldılar. Sonra "sıkıcı" olanları saymaya başladılar. Malum, Türkiye'nin en sıkıcı insanı olan Orhan Pamuk hemen listenin başına yazıldı. Ardından başkaları geldi, onları saymayacağım, çünkü hemen hepsi aktüel isimlerdi ve bugün unutuldular. 

Ceylan ve Pamuk, bugün de sıkıcı bulunuyorlar. Niye diye sorsak, altında anti-entelektüelizm bulabiliriz, ona göre cevaplar verebiliriz. Aralıklarla Orhan Pamuk nefreti hakkında yazarım, bilmediğim bir şey değil... Ama o gün, şuna takılmıştım, "neden sıkıcı" diye sorduğumda "çok tekdüze" "sası" "bir şey olmuyor" filan gibi şeyler söylendi. Doğru olup olmamasıyla ilgilenmiyorum, burada bir "akış" var, o benim ilgimi çekiyor... 

"İlginç" sözcüğünü ben de çok kullanıyorum, hepimiz çok  kullanıyoruz. İlginç ile sıkıcı, zıt anlamlı iki niteleme olarak dilimize yerleştiler. Ceylan ve Pamuk bence sıkıcı filan değiller ama popüler bir yargı varsa, bu yargı geniş bir beğeni ve nefret ağından beslenerek klişeleştiği için önemlidir. Yani mesele "seyrediyorum ve sıkıcı" ya da "okuyorum ve sıkıcı" değil, daha derin bir şeydir demek istiyorum. 

O gün derste bir sonuca varamadık haliyle, ilginç ve sıkıcı olanın ne olduğu hakkında bir ortak karara varabilmek tabii ki mümkün değildi... Hemen her şeyin ilginç ve sıkıcı ikiliğinde açıklanması "ilginç[ti]", farkına vardık diyelim...

3 yorum:

  1. İsci_dilovası8/1/23 01:46

    Uzun metraj sıkıcı olabiliyor.
    Birde dram allah dram olunca. Çok severim eserlerini tokat yemiş gibi oluyorum.

    YanıtlaSil
  2. sıkıcı olan yoktur, boş zamanda açılmış bir kitap veya film vardır.

    YanıtlaSil
  3. Orhan Pamuk hakkında pek fikrim yok, lisede bir kitabını okumuştum, ağır gelmişti, degerlendirebilmek icin şimdi tekrar okumam gerek. Ama Nuri Bilge Ceylan filmlerine bayılıyorum. Özellikle taşrada geçenler, Bir Zamanlar Anadoluda ve Ahlat Ağacı bence hem komik, hem gerçek, hem sanatsal, hem çaresizlik dolu, nasıl övsem bilemiyorum. Özellikle hem taşrada hem büyük şehirde bolca vakit geçirmiş insanlar daha iyi anlıyor bence o filmlerin kıymetini. Çok sevdiğim Bir Başkadır dizisini neden sevmediğini bir arkadaşıma sorduğumda, "çok gerçekçi, ben gerçek hayattan farklı bir şeyler görmek istiyorum filmlerde" demişti. Belki sıkıcı bulunmasının böyle bir sebebi de vardır.

    YanıtlaSil