Türkiye'de Mısır Filmleri

Türkiye’de 1938-1950 yılları arasında gösterime giren Mısır filmleri melodramatik özellikleri ve müzik ağırlıklı biçimleri nedeniyle büyük bir ilgi görmüştür. Bu ilginin nedenleri o dönem Arap-Fars etkisinde olduğu düşünülerek önceleri yasaklanan sonra radyolarda sınırlı olarak kullanılan - ve resmî kurumlardan tamamen uzaklaştırılan – Türk müziğiyle ilişkilendirilmektedir. Filmlerde kullanılan müziğin yasaklanan / dışlanan ya da sınırlanan Türk müziğiyle aynı paydadan çıktığı düşünülmektedir. Tespitin doğruluğu, o dönem iktidarının Mısır filmleriyle ilgili yaptırımlarıyla sınanabilir. Mısır filmlerinin Arapça sözlü şarkılarla gösterimi yasaklanmıştır. Bu zorlama, beklenenin aksine filmlere olan ilginin artmasına neden olmuştur, çünkü bu defa Türkçe söz yazımına girişilmiş, bu sözlerle yeniden bestelenen – ya da yeniden biçimlendirilen – şarkılar ise dönemin önemli sanatçıları, yorumcuları tarafından seslendirilmiştir. Böylelikle bu yasak, filmlere olan ilgiyi arttırdığı gibi, Doğu müziğini ve doğal olarak Osmanlı’yı çağrıştıran sunum ve usullere takınılan resmi görüşün kırılmasına neden olmuştur. Bir başka deyişle, Mısır filmleri sinemaya özgü özelliklerinden çok Türk müziğine yönelik bir talebi karşılamıştır. Müzik ve eğlence sektöründeki yapısal değişimleri hızlandıran bu gelişme, bir çok yorumcu ve besteci için bir çalışma alanı da yaratmıştır. Filmlerin melodramatik özellikleri ve şarkılı içerikleri, yerli filmleri de benzer bir anlatısal yapı içerisinde üretilmeye zorlamış, bu gelişme Ellili yıllara doğru Mısır filmleri ithalini gereksizleştirmiştir. Türk sinemasında film üretiminin artması kadar Amerikan-Hollywood ürünlerinin ithaline dayalı Pazar büyümesi de Mısır filmleri döneminin bitmesine bir neden olarak sayılabilir (...) [Epeyce eski bir yazı, Tarih ve Toplum'un Aralık 2000 tarihli sayısında yayınlanmıştı. Aynı meseleyi geliştirerek, Cumhuriyetin Büluğ Çağı kitabında da yer verdim.]