Popüler şiir

Kırklı yılların sonunda muhafazakar edebiyat gazetelerinden biri (Edebiyat Alemi, 8.12.1949) Yahya Kemal sayısı yapmış ve şairin, en popüler iki şiirini paylaşmış. Popüler kültürün teknolojiye bağlı olarak yavaş dönüştüğü yıllardan söz ediyoruz. Dönüşme derken aklımıza eskime ve yaygınlaşma gelmeli. Edebiyat bir yönüyle zaten bir azınlık eğlencesi ve sahiplenmesi, o kıtlıktan bir şiirin öne çıkarak-popülerleşmesi kolay değil... Yani yaygınlık kazanması ve ürünün kendisine olan ilginin azalması uzun zaman alıyor.

Dikkat edilirse iki şiir bugün de yaşıyor ve Yahya Kemal denilince akla gelen dizelerden oluşuyor. Asıl popülerliğini (genç ilgisini) bence 1940-1960 arası yaşıyor, yeni yazı diliyle büyüyen ve edebiyatta söz sahibi olan bir neslin, geçmişe dair seçtikleri şiirlerden bunlar. Yahya Kemal'in her yazdığı bu imbikten geçebilmiş değil... 

Gazetenin seçimlerini yadırgamadığımı fark edince,  o yıllarda popüler olan başka ne şiirler vardı ve hangileri bugüne kalabildi diye düşündüm...Yanlış anlaşılmasın, dikkatli bir şiir okuru ya da takipçisi değilim, yıllar içinde başka şeyler okurken ve izlerken bana çarpan şeylerden, karşılaşmalarımdan bir çıkarım yapacağım. Şiirin temsiliyeti veya niteliği üzerinden yapılabilecek yorumları başkalarına bırakıyorum.

O yıllarda bence Attila İlhan'ın "Sisler Bulvarı", Özdemir Asaf'ın "Lavinia", Melih Cevdet'in "Düzenli Dünya"sı, Bedri Rahmi'nin "Karadut"u, Behçet Necatigil'in "Evler"i de popülerler...Okunuyor ve hatırlanıyorlar. 

Şiirlerin popülerleşmesinde şarkı sözü olarak kullanılmalarının büyük etkisi var.  Ben büyürken şiir ve şairlerin tanınırlığını asıl olarak popüler şarkılar sağlıyordu. Sezen Aksu olmasa Sabahattin Ali şiirleri o güçte satmaz ve hatırlanmazdı örneğin. Yine o yıllarda şiir dinletisi diye bir şey bile uydurulmuş, şairler, barlarda sahneye çıkıp müzikle şiir okur olmuştu.  

Doğal olarak kültür endüstrisi içinde bir  mecradan bir başkasına geçmek yaygınlaşmayı artırıyor. Görselde paylaştığım iki Yahya Kemal şiiri de şarkı oldu, çalınıyor-söyleniyor. Öyle ki, çoğu zaman şairi-güftekarı dahi bilinmiyor şarkıların...

E bugün şiirin kendisi artık popülerleşmesine yetmiyor artık veya sosyal medya çağında kitaplar satmasa bile, kimi şair ve dizeler, popülerleşebiliyor veya popülerliğini koruyabiliyor.