Son Okuduklarım 84

Kedilere Dair, kısacık bir kitap, İstanbul ağzıyla vapurla karşıdan karşıya geçerken bitirilebilecek türden bir kısalığı var, bir iki gazete makalesi ve alıntı içeriyor. Örik'in meğerse Buldum isimli bir kedisi varmış, onu anlattığı gazete yazılarından sonra Abdülhamid Düşerken romanında beyfendiye rastlamak, derleyen için güzel bir keşif olmuş... Kitap bu keşif için yapılmış sanki...Dirty Little Comics bir derleme. Yüz yıl önce Amerika'da el altından satılan "pornografik" çizgi romanları biraraya getirmiş. Tijuana Bibles adıyla bilinen tür, popüler olan her anlatı ve kişiliği hardcore bir hikaye içinde anlatıyor, şöhretini cesaretinden alıyordu. Çizgileri kötü, hikayeleri onlardan daha kötü olmakla birlikte amacına hizmet eden (veya ulaşan), bugüne kadar yaşayabilmeyi başarmış bir türden söz ediyorum. Bütünlüklü olarak okuyunca, üslup benzerliğini, teşhirci tekrarları, popüler olanlara yönelik grotesk öfkeyi giderek daha çok hissediyorsunuz. Ben daha çok türün üreticilerinin hayatlarını merak ediyorum, yasaklı, cezai karşılığı olan şeyler çiziyor-anlatıyorsunuz, gel gör ki, isminizi kullanamıyor, telif dışında herhangi bir şey kazanamıyorsunuz. Gizli saklı satılan, az basılan (bu sebeple telifi düşük), kolay ulaşılamayan tuhaf bir şöhreti olan çizgi romanların yazarı ve çizerisiniz ama tanınmıyorsunuz. 

Brizzi Kardeşler, Dante'nin İlahi Komedya eserinin "Cehennem" bölümünü çizgi romana uyarlamışlardı, Dante'nin Cehennemi dilimizde de yayımlandı. İddialı ve zor bir işe girişmişler, yurt dışında konuşulduğu için meraklanmış, örnek sayfalar görmüştüm, ilginç ama "yeni" gelmemişti bana. İlk izlenim, genellikle yanıltıcı olur, üstelik meraklı bir oburum, çıkınca hemen alıp okudum. İlk izlenimim pek değişmedi, uyarlama beni kesmedi. Ciddi bir emek var, sabırla çalışılmış, beğenilmeme ihtimali yüksek bir işe de girişilmiş, cesaret istiyor... E dedim, neden hakkını teslim etmiyorsun? Neden beğenemediğimi sonradan anladım, ben İlahi Komedya'yı Gustave Doré gravürleriyle okumuş ve öyle canlandırmıştım hayalimde. Doré ile hangi uyarlama ve hangi çizgici rekabet edebilir bilemiyorum. Brizzi kardeşler en azından önsözde ondan bahsetmeliydiler diye düşünüyorum, ismini geçirmeseler de açıkça görülüyor, ondan çok faydalanmışlar. Meraklısı albümü Doré ilüstrasyonlarıyla birlikte incelerse ne demek istediğimi daha iyi anlayacaktır. Diğer yandan senaryoyu başarılı buldum, seyreltmeler gayet başarılı olmuş.