İzmir İktisat ve Abdülcanbaz

Yukarıdaki görsel, 1972-73 yıllarında Dostlar Tiyatrosunun sahnelediği Abdülcanbaz oyunu için üretilmiş afişlerden biri. Kim çizmiş bulamadım ama bizzat Turhan Selçuk tarafından üretilmiş olabilir, çünkü oyunun dekorlarında imzası var, o çizmediyse bile mutlaka onayından geçmiş olmalı. 

Daha önce dikkatimi çekmemişti, afişte, Abdülcanbaz'ın gözyaşına İzmir İktisat Kongresi yazılmış....Niye yazılmış merak ettim. Abdülcanbaz, memleketteki Ulusalcı siyasi akımın sembollerinden biri... İzmir İktisat Kongresi ise, sonuçları itibarıyla bizzat Atatürk döneminde uygulanmayan "liberal" kararlarla bilinir... Yani, Ulusalcıların hazzetmediği, onay vermediği bir oluşumdur...İnönü-Bayar rekabetinin mihenk taşlarından sayılır filan... 

Yani, Abdülcanbaz, İzmir İktisat Kongresinin varolmasına mı üzülüyor, uygulanmamasına mı onu merak ettim... Serüvenlerinde buna atıf yoktur, hele oyunun sahnelendiği yıllarda, demokrasinin sağcıların kontrol ettiği bir kandırmaca olduğuna inanması dışında Abdülcanbaz'ın derinlikli bir siyasi tavrı var da diyemeyiz. Sonradan belirginleşen bir siyasi tavrı ve seyri var.

Hasılı kelam, tahkiyenin dualizmi içinde İktisat Kongresini nasıl anlamlandırdığını merak ettim, keşke oyunu seyredebilseydim.