Popüler kültür hakkında

Popüler kültür üreticileri, hele çok satanlar, hitap ettikleri kitlenin nabzına veya arzularına göre bilerek, planlayarak üretmezler. Genellikle ürettikleri şeylere izleyicileri kadar inanır, inandıkları şeyleri anlatır, öyle üretirler. Ne demek istediğimi anlamak için çok uzun süre yaşamış popüler kahramanlara ve onların anlatılarına bakın derim… Globalleşmiş bir popüler örüntü, ilk çıkış yıllarında, orijininde diyelim, ırkçı veya anti-komünist unsurlar içermiştir örneğin, bugünden bakarak şaşırırsınız, ayıplar, küçümsersiniz, oysa o çıkış yıllarında, ülke iklimi, popüler kültürün nefes alıp verdiği aura, ırkçı ve anti-komünisttir. Yok yere, öyle bir tavra dahil olmamış, o normalliğin sınırları içinde yayımlanmış, ancak o şekilde popüler olabilmiştir. 

Zaman ve popüler kamusallık, popüler kültürün asal belirleyenidir, o popüler ürün, zamanı yakalıyorsa, aktüel olabiliyorsa yaşar, aktüel kalabiliyorsa daha çok yaşar. Zaman değişir, geçmişte kullanılan ve normal sayılan ifade ve eğilimler değişebilir, yanlış bulunabilir. Günümüzün popüler kültür ürünleri, illa kendilerini açıklamak durumunda kalırlarsa, siyasi angajmanlarla değil, geniş bir insancıllık kavramsallaştırmasıyla konuşurlar. Bu insancıllığın içine hoşgörü, yardımseverlik, dostluk, paylaşma, özveri gibi şeyler katılır. Bütün uzun ömürlü kahramanlar da bu yöne evrilen bir süreç geçirir, ırkçılıktan, sağcılıktan, emperyal kibirden, homofobiden, şovenizmden uzaklaşarak siyaseten doğrucu bir yönseme içine girerler.

Popüler kültür, çoğunluk değerleriyle yaşar, bu bakımdan esas itibarıyla pragmatiktir. Genel olarak genç ve liberter eğilimlere ilişkin farkındalıkları olan üreticilere sahiptirler. Üreticiler, gençlikleriyle zamanı yakalar, şimdiki zaman farkındalıklarıyla demode kalan ve ahlakçı-kontrolcü sağ zihniyete karşı yeni görünürler. Popüler kültür, siyasi iktidarların tanzim ve denetleme endişesiyle müdahil olduğu bir alandır. O müdahaleler, popüler olanı yeni ve muhalif de gösterir. Hal bu olunca, baştan sona “klişe” olan ve duran bir örüntü veya o örüntünün üreticileri, yaşanan zamana özgü deveranlarla yeni, bambaşka, çığır açıcı ve radikal sayılabilir. 

[Popüler kültür yüksek lisans dersi için aldığım notlardan, en az on yıl önce yazmışım.]