Tuhaf Kitaplar (3)

49 Saat Graf Zeppelin ile Havada, Yunus Nadi'nin Zeplin ile yaptığı seyahati anlatan bir gazetecilik kitabı. Dönemine göre iyi kağıda basılmış, bol fotoğraf kullanılmış özel bir yayın, kitap olarak bugün dahi az bulunuyor. Yunus Nadi, 6 Ekim ile 1 Kasım 1929 arasında geçen Zeplin seyahatini günlük gibi yazmış,sahibi olduğu çok satar gazetesi Cumhuriyet'te tefrika edilmiş... Modern gazetecilik örneği olarak bölümler gazeteye telgrafla gönderilmiş filan...sonra kitaplaştırılmış.

Zeplinler o yıllarda büyük merak uyandırıyor, geleceği sembolize ediyorlar. Popüler kültürümüzde olası dünya savaşının göklerde yaşanacağına inanılıyor. Ve anlaşılan o ki, Yunus Nadi "İstikbal Göklerdedir" fikrini pekiştirecek bir çabayla o seyahate kalkışmış... Turistik bir seyahatten fazlasını istemiş... Gazi'nin teşvik ve desteğini aldığı da tahmin edilebilir, kitap sonradan kendisine takdim  edilmiş...Yunus Nadi, hava seyahatiyle uzun yıllar ilgileniyor, yine bu kitaba Kayseri-Ankara-İstanbul uçak seyahatini anlatan yazılar da dahil edilmiş...

Zeplin seyahati sırasında Yunus Nadi'nin yanında Almanlarla yakın ilişkileri olan işadamı Habib Edip (Törehan) var, ticari bir hesap olabilir ki Habib Edip Bey sonraki yıllarda Nazilerle ticaret yaparak zenginleştiği iddia edilen birisi, hakeza Nadi'nin sadece gazeteci değil devletle iş yapan bir ticaret adamı olduğunu, alım satımla ilgili kimi siyasi skandallara karıştığını da not olarak düşeyim. Yazılanlara bakılırsa enikonu millici refleksler okuyoruz ama her zaman parayı izlemek veya akılda tutmak gerekiyor. Zeplin seyahatlerinin Almanya'dan İstanbul'a kadar uzamaması-o yönde tasarlanmaması ikisini de üzüyor.

Kitapta, Yunus Nadi, Alman hayranlığını hiç gizlememiş, Türklerle Almanları boyuneğmezlik ve pek çok başka açıdan birbirine benzetmiş: "...ne olursa olsun, asla yıkılmayacak, edebiyete namzet büyük milletlerdir: İşte Alman millet ve işte Türk milleti!". Günümüz argosunda "boş beleş" deniyor ya o türden laflardan, ne desek boş, kendisi Alman Zeplin'inde bir Türk yolcu...Yukarıdan manzarayı seyretmiş. 

Kitap, benim tuhaf kitaplarımdan çünkü bir kıta keşfetmiş gibi Zeplin'i merak etmişiz... Yunus Nadi, ne kadar övünsem az demiş olmalı ki, kapağa resmini koydurmuş...