HBR Maymun Çizgi Romanları

1989 yılında çıkmaya başlayan Hıbır, Gırgır’ı satış olarak etkileyen en önemli rakip dergi girişimiydi ve çıkar çıkmaz başarılı olmuştu. Gırgır’ın kendi içerisinden ayrılanların çıkarttığı farklı dergi girişimleri Mikrop (1978) veya Limon (1986) böylesi bir etki yaratamamıştı. Hıbır, daha ilk sayısından, Gırgır’ı geçerek en çok satan dergi olma başarısı göstermişti. Ancak bu dönem çok uzun sürmemiş, birkaç yıl içinde medyada büyük değişimler yaşanmış, en çok da özel televizyonlar döneminin ortaya çıkışıyla birlikte yazılı basın ve mizah dergileri büyük tiraj kaybına uğramış, Gırgır satılmış ve el değiştirmiş, Hıbır küçülmek durumunda kalmıştı. Küçülmek, dergi üreticilerini yeni çözümler aramaya itmiş, HBR Maymun isimli, kendi imkânlarıyla çıkarttıkları bir devam dergisine kalkışmışlardı. İlk sayısı 9 Haziran 1994’de çıkan dergi, giderek daralan bir kadroyla devam etmek zorunda kalmış, üçüncü yılın sonunda kapanacağı aşikârlarşan bir yayına dönüşmüştü. Çok emin değilim ama toplamda 244 sayı yayımlandı.

İmtiyaz sahibi olarak Ergün Gündüz’ün gözüktüğü derginin yayın kurulunda Atilla Atalay, Erdal Belenlioğlı, Latif Demirci, Uğur Durak, Ramize Erer yer alıyordu. Dergi, Hıbır’ın devamı olduğu için Aptülkadir Elçioğlu’nun Grup Perişan, Ramize Erer’in Eşi Nadide gibi süregelen bant karikatür dizileri ilk sayıdan itibaren yer almaya devam ediyordu. Mehmet Ersoy’un İlişkiler’i, Bülent Üstün’ün aralıklarla çizdiği Tonguç’u ve İrfan Sayar’ın Uçuk Nizami’si bu listeye eklenebilir. Uğur Durak’ın Kııl Kenan’ı (Baş. Sayı: 32), Osman Şayan ile Ramize Erer’in Ceyhun’u (Baş.Sayı: 18), Alper Atalan ile Derya Sayın’ın Yurdakul Bey’i (Baş.Sayı: 18), Sadi Tekin’in, Vuslat ile Gofret (Baş.Sayı: 49) ise HBR döneminin yeni bantları oldular.

Aşağıda, derginin ilk iki yılının, ilk 104 sayının çizgi romanlarıyla ilgili bir döküm var ama bu tam liste olduğu düşünülmemeli, yukarıda ismen zikrettiğim bantlar dışında Uğur Durak çalışmalarını da listeye eklemedim. Durak, ilk sayıdan itibaren her sayıda kısa ölçekli, yarım sayfalık, başlayıp biten komik çizgi romanlar üretiyor, üstelik bunu bazen bir sayıda iki ayrı çalışmaya çıkardığı dahi oluyordu. Üretim mantığı, sürpriz sonlu bantlardan çok farklı olmadığı için bana ayrı bir çerçevede değerlendirilmeleri gerekir gibi geliyor. Yanlış anlaşılmasın, bu bantların ve mizahi abartıları gereği kısa çizgi romanların dergilerin komiklik algısını anlayabilmek adına çok önemli olduklarını düşünüyorum. Gülmece ortalamasının ne olduğunu anlamak için öncelikle oralara dikkat kesilmeli. Mizah dergilerindeki çizgi romanlar ise ta Gırgır’dan bu yana, derginin komiklik evrenine çok uzak olmamaya çalışsalar da ayrı bir tellerden çalmayı da ihmal etmediller. HBR’nin en önemli çizgi romancıları, başlangıçta İlban Ertem’di, üç uzun öyküden sonra, ilk yılın sonunda dergiden ayrıldı. Galip Tekin, yine başlangıçta, kısa süreli olarak dergide yer almasına karşın, çalışmalarını Leman’da sürdürmeyi tercih ederek yine dergiden ayrılmıştı. Kenan Yarar ise derginin o yıllarda ümit vaad eden genç çizeriydi, Ertem’den sonra onun sayfasında çizgi roman köşesini devraldı. Birkaç istisna dışında o sayı başlayıp biten öyküler üretti. HBR çizgi romanları içinde en ilginç olanları, kitaplaşmadıkları için de önemli, Atilla Atalay’ın yazdığı öykülerden uyarlanmış çalışmalardı. Yanlış saymadıysam, listelediğim sayılar içinde on dört çizgi romanı var Atalay’ın, üçünü Yarar, diğerlerini Ergün Gündüz çizmiş. Bir de yarım kalmış bir çizgi romandan söz etmeli, Yalçın Didman’ın, doğrusu mizah dergilerine pek de uymayan Nemrut Güneşi isimli çalışması önce ufaltıp bölünerek sürdürüldü, en sonunda tamamlanamadan bitirildi. Okurun, tefrikaları takip edemediğine dair bir yargıya o yıllarda da inanılırdı ama Didman’ın çizgi romanı neredeyse kırk sayı sürdürülmüş, yine de yarıda kesilmişti. Editöryal bir hata olarak ilginçti.

Yaptığım dökümü, sonraki sayıları taradıkça genişleteceğim.

Uykuu, Biraz Uykuu, Kenan Yarar, Sayı:1.

Nenecim, Alper Atalan, Akın Çavdarlı, Sayı: 1.

Çökertme, İlban Ertem, Sayı: 1-7.

Abidin’in Peşindeki, Kenan Yarar, Sayı:2.

Önünden Tren Geçerdi Evlerinin, Kenan Yarar, Sayı: 3.

Pı’ya Mektuplar, Galip Tekin (Sayı: 4-13, 25-27)

İkili Soho, Kenan Yarar, Sayı:4.

Asansör Sapıkları İçin Resimli Kılavuz (Hususi), Kenan Yarar, Sayı: 5.

Suna İle Bahri, Kenan Yarar, Sayı:6.

Sıcak Tatil, Kenan Yarar, Sayı:7.

Geliş-Gidiş, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı:8.

Buluğ, Kenan Yarar, Sayı: 8-10.

Seslerim, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 9.

Yolda, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 10.

Martı ile Babam, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 11.

Bulanık, Kenan Yarar, Sayı: 11-12.

Bıd Bıd Zelha, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 12.

Ziyaretçi, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 13.

Kalpleri Porselen, Kenan Yarar, Sayı: 14.

Etli Ekmek, Ümit Atalay, Sayı: 14.

Ebekulak, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 14.

Bisiklet, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı:  15.

Sonsuz Aşk, Ümit Atalay, Sayı: 16.

Deli Fadime, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 16

Küflü Fıstık, Kenan Yarar, Sayı:17-18.

Fondip, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı: 17.

İsimsiz, İlban Ertem, Sayı:17.

Uykum Var, Atilla Atalay-Ergün Gündüz, Sayı:  18

Müthiş Bi Şey, Uğur Durak, Sayı:18.

Pera’da Cinayet, İlban Ertem, Sayı: 18-32.

Oyun Bitti, Kenan Yarar, Sayı:  19.

Öylesi bir Hikâye, Kenan Yarar, Sayı:  20.

Orda Bir Kıyı Var Uzakta, Uğur Durak, Sayı: 20.

Giderayak, İrfan Sayar, Sayı: 21.

Durgun Sular Derin Olur, Kenan Yarar, Sayı: 21.

Ya Babaannem Ya Biz, Kenan Yarar, Sayı: 22-23.

Ve Deniz ve Martılar, Balıkçılar ve Sesler, Kenan Yarar, Sayı: 24.

Nemrut Güneşi, Yalçın Didman, Sayı: 24-63, bitmeden kesiliyor.

Klasgiller, Kenan Yarar, Sayı:25.

İş Olsun da, Kenan Yarar, Sayı: 26.

Soğuktu ve Acımadı, Kenan Yarar, Sayı: 27.

Serbest Uçuş, Kenan Yarar, Sayı: 28.

Büyük Şehirde Yaşama, Kenan Yarar, Sayı:29.

Karımı Kim Öptü?, Kenan Yarar, Sayı: 30-31.

Dolunay Oteli, Kenan Yarar, Sayı:32.

İsimsiz, Kenan Yarar, Sayı: 33.

Kan İçinde, İlban Ertem, Sayı: 33-48.

E Burama Geldi Artık, Kenan Yarar, Sayı: 34.

Ağır, Kenan Yarar, Sayı:  35.

Ulan Ne Günlerdi Be, Derya Sayın, Sayı:36-37.

Muhayyile, Kenan Yayar, Sayı: 36.

Çizgici, Kenan Yarar, Sayı: 37.

Beni Duyuyor musun? , Kutlukhan Perker, Sayı: 38.

Sınıfın En Güzel Kızı, Kenan Yarar, Sayı: 38-40.

Benim Şekerim, Kenan Yarar, Sayı: 41.

Mercek Göz, Kenan Yarar, Sayı: 42-45.

Üç Bacaklı Karyola, Kenan Yarar, Sayı: 47.

Terminatör 3, Turgut Yüksel, Sayı: 48.

Sersem Sokağın Sakinleri, Kenan Yarar, Sayı: 48-52.

Uçuk Kaçık Bi Fantezi, Kenan Yarar, Sayı: 53.

İki Porsiyon Öykü, Kenan Yarar, Sayı: 54.

Ben de İsterim, Kenan Yarar, Sayı: 55.

Babalar ve Oğulları, Kenan Yarar, Sayı: 56.

Yes Money No Cry, Kenan Yarar, Sayı: 57.

Mürekkep Göz’ün İntikamı, Kenan Yarar, Sayı: 58.

Aşağı Mahallenin Pazarı, Kenan Yarar, Sayı: 59-61.

Sürprz Moruk, Kenan Yarar, Sayı: 62-63.

Temizleyici, Kenan Yarar, Sayı: 64.

Uçuş Serbest, Kenan Yarar, Sayı: 65.

Kimsesizler Mezarlığı, Erdal Belenlioğlu-Bülent Üstün, Sayı:66.

Adam Hikâyeleri, Kenan Yarar, Sayı:66.

Hacer Nurtepe’y Nasıl Kurtardı, Erdal Belenlioğlu-Bülent Üstün, Sayı: 67.

O-Okuldaki Şeytan, Kenan Yarar, Sayı: 67-73.

Çanlar Kimin için Çalıyor, Bülent Üstün, Sayı: 72.

Çekirdekli Dayı, Hakan Çelik-Ergün Gündüz, Sayı: 73.

Düş, Kenan Yarar, Sayı: 74.

Şıpır Şıpır, Kenan Yarar, Sayı: 75.

Udi Ziya, Erdal Belenlioğlu-Latif Demirci, Sayı: 76

Abaşo Babafingo, Kenan Yarar, Sayı: 76-77.

Dönme Dolap, Kenan Yarar, Sayı: 78.

Buluğ, Kenan Yarar, Sayı: 79-84.

Aşk İçin Ölmeli Aşk O Zaman Aşk, Bülent Üstün-Memo Tembelçizer, Sayı: 85.

Şakacı, Atilla Atalay-Kenan Yarar, Sayı: 86.

İsmet Usta, Atilla Atalay-Kenan Yarar, Sayı: 87.

Gidiyorken, Atilla Atalay-Kenan Yarar, Sayı: 88.

Dios Ex Machinea Ağır, Kenan Yarar, Sayı: 89.

Cam Kenarı, Kenan Yarar, Sayı: 91-93.

İlahi Komedi, Kenan Yarar, Sayı: 94.

Kaçtır, Böyle Sinip Bakıyorum, Kenan Yarar, Sayı: 95.

Lanet, Kenan Yarar, Sayı: 96.

Masal Masal Matitas, Cengiz Üstün, Sayı: 97.

Köpek, Kenan Yarar, Sayı: 97.

Aşk Üzerine Üç Öykü, Memo Tembelçizer, Sayı: 98

Yara Bandı, Kenan Yarar, Sayı: 98.

İstanbul Yumruklarımın Altında, Cengiz Üstün, Sayı: 99.

Önemsiz, Kenan Yarar, Sayı: 99.

Kripto’nun Tel Pil Dükkânı, Cengiz Üstün, Sayı: 100.

Zeytin, Kenan Yarar, Sayı: 100.

İlk Türk Vampiri Osman, Cengiz Üstün, Sayı: 101.

Güneş Olsam, Sayı: 101.

Üzeyir, Cengiz Üstün, Sayı: 102.

Sahilde Küçük Bir Öğlen, Kenan Yarar Sayı: 102.

Duka Film, Cengiz Üstün, Sayı: 103.

Sudaki Yabancı, Kenan Yarar, Sayı: 103.

Üç Öykü, Cengiz Üstün, Sayı: 104.

Kaleşnikof, Kenan Yarar, Sayı: 104.